سردرگمی برجامی مکرون / آزمون بزرگ رئیس جمهور حداقلی در پاریس

مقامات فرانسوی ، در ظاهر به اصلی ترین مهره های بازی واشنگتن و تل آویو در تقابل برجامی با ایران تبدیل شده اند. با همه این اوصاف مکرون و همراهانش در عرصه دیپلماسی پنهان رفتار متفاوتی را در پیش گرفته و سیگنالهایی را در خصوص استمرار مذاکرات وین مخابره می کنند! این تناقض ، اگرچه از سوی دستگاه سیاست خارجی فرانسه به مثابه یک رویکرد هدایت شده مورد بررسی قرار می گیرد، اما تجربه نشان داده است که فرانسوی ها معمولا عواقب و تبعات سخت بازی های چندگانه خود در نظام بین الملل را دیرتر از موعد درک می کنند!

اخیرا رییس جمهور فرانسه در گفت‌وگویی با مطرح کردن اظهاراتی مداخله‌جویانه درباره اتفاقات اخیر ایران و حمایت از اقدامات تحریمی اتحادیه اروپا علیه ایران،‌ گفت که فکر نمی‌کند در وضعیت موجود پیشنهاد جدیدی بتواند به احیای توافق هسته‌ای کمک کند.او علاوه بر این گفت که به نظر او، هیچ گونه طرح پیشنهادی جدیدی نمی‌تواند در آینده نزدیک موجب احیای توافق هسته‌ای شود و احتمالا به «چارچوب جدیدی» برای پرداختن به این موضوع لازم خواهد بود.او در پاسخ به این سوال رادیو فرانسه مبنی بر این که آیا فکر ‌می‌کند مذاکرات احیای توافق هسته‌ای میان تهران و قدرت‌های جهانی، پس از وقفه‌ای چند ماهه از سر گرفته شود، گفت: من هنوز در این باره بسیار محتاطم. فکر نمی‌کنم هر گونه پیشنهادی که در حال حاضر مطرح شود بتوان روند دستیابی به توافق را حفظ کرده و برجام را احیا کند.

مکرون مدعی است ه وضعیت جاری در ایران ( با اشاره به اغتشاشات ) ، منجر به تضعیف روند مذاکرات شده است! در این میان رئیس جمهور فرانسه کمترین اشاره ای به نقش سلبی و بازدارنده خود و دولت متبوعش در این روند نکرده است.در عین حال مکرون ابراز امیدواری کرده استن که نشستی بین‌المللی با حضور قدرت‌‎های منطقه از جمله ایران تا پایان سال جاری میلادی( اوایل دی ماه ) تشکیل شود.مکرون با اشاره به اقدامات تحریمی اخیر اتحادیه اروپا علیه ایران، گفت که تحریم‌های بیشتری از سوی اتحادیه اروپا علیه مقامات ایرانی اعمال خواهد شد.

واقعیت امر این است که بازی نامتوزان مکرون، مرهون سردرگمی مزمن وی در نظام بین الملل و عدم تسلط وی بر مبانی و حتی تاکتیکهای ابتدایی حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی می باشد. بی دلیل نیست که بسیاری از تحلیلگران اروپایی نیز از رئیس جمهور فرانسه به عنوان فردی ضعیف در پاریس یاد می کنند! مکرون در دوران ریاست جمهوری ترامپ نیز این بازی نامتوازن را در پیش گرفت .وی حتی  پس از خروج ترامپ از برجام «ژان ایو لودریان» وزیر امور خارجه‌اش را موظف کرد در ارتباطی مستقیم و مستمر با «مایک پمپئو» وزیر خارجه دولت ترامپ، تاکتیک‌های هم‌افزایی کاخ سفید و کاخ الیزه ذیل استراتژی «مهار حداکثری ایران» را با وی مرور و به‌روزرسانی کند. محصول آن مذاکرات مستمر، طراحی ساختاری به نام «اینستکس» بود. ساختاری مبهم، غیرکاربردی و انتزاعی که هدف از طراحی آن، «خرید زمان از ایران» و «حفظ تعهدات برجامی» کشورمان بود؛ بدون آنکه تهران منفعتی از این موضوع ببرد!  در حال حاضر  و در دورانی که دیگر خبری از ترامپ و همراهانش در کاخ سفید نیست و بایدن در مسند قدرت قرار گرفته است، مکرون و همراهان اروپایی وی از جمله اولاف شولتز صدراعظم آلمان  خود را برای فاز جدید بازی مشترک خود و واشنگتن علیه ایران آماده کرده‌اند.

در این معادله، مکرون تلاش می کند تا خود را فردی متفاوت از مقامات آمریکایی نشان داده و ادعای استقلال پاریس در نظام بین الملل را مطرح کند. به عبارت بهتر، رئیس‌جمهور فرانسه در این مسیر، روی به «انتقاد از راهبردهای سیاست خارجی اروپا» آورده است تا به این وسیله، خود و همراهانش را جهت «استقلال از آمریکا در نظام بین‌الملل» مصر نشان دهد، حال آنکه این «خودافشایی استراتژیک» دقیقا جزئی از همان «بازی تاکتیکی ضدایرانی مشترک غرب  » علیه ایران محسوب می‌شود. در چنین شرایطی باید رصد هوشمندانه ای نسبت به بازی رئیس جمهور فرانسه داشت. تفاوت اصلی افرادی مانند «مکرون» و «لودریان» با «لوران فابیوس» وزیر اسبق خارجه فرانسه (که نقش پررنگی در جریان مذاکرات منتهی به برجام داشت)، این است که فابیوس تعلق ‌خاطر مستقیم خود به لابی‌ صهیونیسم در پاریس را کمتر پنهان می‌کرد اما مکرون اصرار دارد خود را سیاستمداری مستقل در جهان سیاست نشان دهد.در هر حال، نباید فراموش کرد که مکرون به عنوان رئیس جمهوری حداقلی در کاخ الیزه که خود نیز موقعیت باثباتی در کشورش ندارد، در نهایت قدرت تعیین اضلاع اصلی پازل مذاکرات احیای برجام را نخواهد داشت!